Archiwum

 KLASYKA LITERATURY ŚWIATOWEJ, TOP WSZECH CZASÓW

Według Lwa Szestowa, Dostojewski wpisał w postać Rodiona Raskolnikowa fundamentalne dla każdej myślącej jednostki pytanie: w imię czego człowiek powinien być dobry? Religie za dobroć, prawość i skromność obiecują wieczne życie, filozofowie antyku uczą, że postępować szlachetnie po prostu należy. Nie ma żadnego przekonującego argumentu i żadnej pewnej nagrody.
Czytaj dalej

Król Lear i Błazen filozof

„Król Lear” to tragedia, której autor nie szczędzi nam chyba żadnej prawdy na temat ludzkiej małości i podłości, ale też równie jasno pokazuje krystaliczną szlachetność ludzi lojalnych, wiernych i bezinteresownie sprzeciwiających się złu. Bohaterem tytułowym jest wiekowy monarcha. Jak to nieraz mistrz William przedstawiał, ludzie doświadczeni, zaprawieni w bojach z przeciwnikami potrafią popełnić prosty, szkolny, jak to się mawia, błąd, którego konsekwencje są straszne.
Czytaj dalej

„Czego chcesz od nas, Panie” to hymn dziękczynno-pochwalny znany także jako Pieśń XXV z ksiąg wtórych. Nazywany bywa manifestem renesansu. Nie ma powodu do protestu, zwłaszcza że dostrzeżemy w nim echa „Mowy o godności człowieka” Giovanniego Pico della Mirandoli uważanej powszechnie za jeden z fundamentalnych tekstów piętnastowiecznego włoskiego humanizmu.
Czytaj dalej

Czy to nie bodaj Paul Cazin, francuski badacz literatury polskiej uznał, że fraszka jest gatunkiem stworzonym przez Jana Kochanowskiego? Oczywiście, forma ta nawiązuje między innymi do antycznego epigramatu i anakreontyku, ale na pewno jej cechą zasadniczą jest różnorodność tematyczna. Wyszły bowiem spod pióra renesansowego artysty fraszki refleksyjne, filozoficzne, patriotyczne, ale też satyryczne, miłosne, biesiadne, upamiętniające jakąś postać lub zdarzenie, obsceniczne, żartobliwe lub będące po prostu formą literackiej zabawy.
Czytaj dalej

Osiemnastowersowy utwór dzieli się na trzy części. Pierwsza zbudowana jest na zasadzie apostrofy do ubiorów, drobiazgów codziennego użytku należących do zmarłej, drugą wypełnia apostrofa do córeczki. Ostatnie cztery wersy gubią formę zwrotu do kogoś lub czegoś a zamieniają się w opis sytuacji tworzony przez zewnętrznego, zdystansowanego, zrezygnowanego obserwatora. 
Czytaj dalej

Na czym polega wyjątkowość Hamleta? Dobrze byłoby wiedzieć, zważywszy że Szekspir to dramaturg wszech czasów, a „Hamlet” jest jedną z najznakomitszych tragedii mistrza Williama obok „Króla Leara” i „Makbeta”. Fenomen tego bohatera bierze się prawdopodobnie z wielu sprzeczności, które go kształtują. Jest człowiekiem refleksji w świecie intryg i przemocy. Potrafi zabić, choć woli unikać przelewu krwi i z wymierzeniem kary mordercy ojca zwleka do ostatniej chwili. Jest księciem, który kpi z dworaków, a wobec zwykłych ludzi potrafi być ujmująco grzeczny i miły.
Czytaj dalej

Autor ukazuje w utworze ulotność ludzkiego życia, jego chwilowość, a także nasze nieudolne próby jego reżyserowania, a czyni to kreując dobrze znaną wszystkim sytuację tworzenia pozowanej fotografii. Podmiot liryczny daje wskazówki osobie, której obraz chce uwiecznić, a są one dwuznaczne. Odnoszą się do robienia zdjęcia, ale także do prób zapanowania nad strumieniem egzystencji, spraw, wydarzeń, słów i dramatów.
Czytaj dalej

Utwór Herberta opiera się na podobnym pomyśle co jego „Tren Fortynbrasa” i na przykład „W Weronie” Cypriana Kamila Norwida. Autor przenosi się w wyobraźni do momentu w losach bohatera, o którym mity bądź literackie relacje milczą. Sędziwy Prometeusz dożywa spokojnie swoich dni, jak większość emerytów. Jego żona krząta się po kuchni, bohater pisze pamiętniki, a jedyną rozrywką jest kolacja z aptekarzem i proboszczem. Chciałoby się zakrzyknąć: O bogowie! Czyż mógł spotkać bohatera, tytana gorszy los niż banalna starość?
Czytaj dalej

Autorka w utworze podjęła temat stary jak świat, a na pewno prawie tak sędziwy jak sama literatura. Napisała o nieuchronności upływu czasu, o kruchości ludzkiego istnienia, które tę ma wszakże przewagę nad długowieczną trwałością innych bytów, że bogatsze jest od nich o świadomość, w tym także o zdolność widzenia własnego przemijania. Kryje się tu zatem i myśl Koheleta, i zaduma Pascala, ale Szymborska ujęła problem nietypowo, nieposępnie, lekko i z humorem. 
Czytaj dalej