Categories for Uncategorized

 BĘBEN POSTAWIŁEM NA JEDNYM Z TOMÓW DRUGOOBIEGOWEGO WYDANIA HISTORII ZSRR "UTOPIA U WŁADZY", NIEPRZYPADKOWO

Droga młodzieży, wyobraźcie sobie, że cenzura sprzyjać może rozwojowi literatury. Naprawdę. Jej istnienie wymusza bowiem rozwój sekretnego kodu, swego rodzaju szyfru, który umożliwia porozumiewanie się pomimo cenzorskich nożyc czyhających na każde słowo krytyki systemu. A gdyby nawet podejrzliwy pracownik Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk coś wywęszył, to w tym konkretnie przypadku można było przekonywać go, że tekst dotyczy faszystowskich dyktatur. Skąd wiemy, że nie tylko? Zapraszam na lekcję.
Czytaj dalej

Gatunek ten wywodzi się z Biblii. Jezus w swoim nauczaniu posługiwał się przypowieściami: o siewcy, o synu marnotrawnym, o miłosiernym Samarytaninie. Forma ta obecna jest w dwudziestowiecznej powieści. „Proces” Franza Kafki i „Dżumę” Alberta Camusa określa się mianem powieści parabolicznych.
Czytaj dalej

Zrozumienie III część Dziadów nieodmiennie od lat sprawia uczniom wiele trudności. Krokiem do ułożenia sobie wiedzy o dramacie będzie na pewno wnikliwe przyjrzenie się głównemu bohaterowi. Oczywiście, to ta sama postać, która jako Gustaw, upiór, widmo pojawiła się w części II i IV. W tym wpisie nie będziemy analizować treści IV części choćby dlatego, że niektórzy poloniści omawiają ją z młodzieżą, a inni nie robią tego. Sięgniemy do wcześniejszych utworów dzielących wspólną nazwę tylko po to, by pobrać nieodzowne informacje.
Czytaj dalej

Wydaje mi się, że Dziady II i Dziady III powinny być omawiane w odniesieniu do czasów, w jakich powstały i nie mam na myśli teraz konkretnych wydarzeń z początku lat dwudziestych XIX wieku, represji skierowanych przeciwko intelektualnym i kulturalnym elitom polskim na Wileńszczyźnie. Dziady, podobnie jak cały romantyzm, należałoby zestawić także z popularnością literatury fantasy w drugiej połowie XX wieku i na początku XXI.
Czytaj dalej

17 września... czy nie mogłaby ta historia być dla nas nieco przyjemniejsza? Niedoinformowanym wyjaśniam, że 17 IX  1939 roku na wschodnie tereny Rzeczpospolitej wkroczyły oddziały Armii Czerwonej rzekomo w celu ochrony ludności cywilnej, naprawdę zaś na mocy porozumienia między Stalinem i Hitlerem, by wziąć coś dla siebie. Polscy żołnierze na wielu odcinkach obrony dokonywali cudów, by powstrzymać najeźdźcę, ale niespodziewane zajęcie znacznej części terytorium przesądziło o wszystkim. Prawda o 17 września, podobnie jak o Katyniu zakłamywana była przez cały okres PRL-u. 
Czytaj dalej

 ZDJĘCIE Z SERWISU PIXABAY 

W „Lalce” podczas uważnej lektury czytelnik dostrzeże perspektywę filozoficzną. Pomimo całej bieżącej problematyki społecznej, opowieści o niespełnionym życiu głównego bohatera, o nieskutecznych i niedojrzałych elitach jest jeszcze spojrzenie na człowieka najbardziej uniwersalne, jak to tylko możliwe i wolne od kontekstu historycznego.
Czytaj dalej

Realizm obecny jest w literaturze od dawna, ale dopiero w XIX wieku stał się rozpoznawalną, wyrazistą tendencją, dzięki czemu właśnie z tym okresem najczęściej go kojarzymy. Nastąpił po romantyzmie, a jego młodszym bratem był naturalizm. Skąd się wziął? Już Arystoteles pisał o mimesis, czyli naśladowaniu rzeczywistości przez pewne odmiany sztuki. Niektórzy wiążą go z rozwojem mieszczaństwa jako liczącej się warstwy, mówiąc językiem potocznym, twardo stąpającej po ziemi. Inni zwracają uwagę na fakt, iż rozkwitł w okresie, gdy wzmocniło się zaufanie do świata materialnego, a duchowość, religijność i intuicjonizm zeszły na dalszy plan.  
Czytaj dalej

Utwór zbudowany został na zasadzie apostrofy do Mądrości. Z opisu wynika, że za nazwą tą kryje się filozofia stoicka. Ona bowiem wykorzenia frasunki, czyli zmartwienia, sprawia, że człowiek nie odczuwa strachu i nie dotykają go skutki złych przygód. W ostatnich słowach kryje się prawdopodobnie ironia odautorska. Stoicyzm powinien zapewnić praktykującemu go wyznawcy „jednaką myśl tak w szczęściu jako i w żałobie”. Podmiot liryczny, poeta i myśliciel opisuje tę doktrynę, ale po to, by nazwać nieludzką i nieprawdziwą.
Czytaj dalej

Pozytywizm to epoka w polskiej kulturze, którą umownie rozpoczyna upadek powstania styczniowego w 1864 roku, a kończy ujawnienie się szeregu nowych zjawisk w sztuce i życiu intelektualnym na początku lat dziewięćdziesiątych XIX stulecia. Pozytywizm rozwijał się w cieniu katastrofy, jaką okazała się klęska kolejnego narodowowyzwoleńczego zrywu oraz pod wpływem zachodnioeuropejskiej filozofii i nauki.
Czytaj dalej