Blog

 ZDJĘCIE Z SERWISU PIXABAY

Uniwersalny dramat o prawdzie, wykorzystywaniu, przemocy moralnej i społecznej. Z tych dwu określeń będę musiał się, oczywiście, wytłumaczyć. Przemoc moralna to taka, która opiera się na szantażu, wynika z przewagi siły, ale kategorie przyzwoitości czy nieprzyzwoitości bierze za narzędzia. Podobnie z przemocą społeczną. Ta ufundowana jest na konformizmie, wygodzie, nieformalnych powiązaniach, wreszcie na opinii publicznej, która kieruje się bądź jest kierowana kaprysem, błędnym obrazem sprawy. 
Czytaj dalej

Utwór „Nienawiść” to tekst, w którym autorka uniknęła schematycznego ujęcia odwiecznego tematu zła. Napisała pozorną pochwałę nienawiści, przedstawiając najbardziej zastanawiające jej cechy: siłę, żywotność, moc wpływania na historię, trwałość oddziaływania na ludzkie gromady i jednostki. Nie dość, że artystka posłużyła się personifikacją abstrakcyjnego pojęcia, to jeszcze nadała nienawiści kolejno cechy kilku różnych postaci. Konwencję pisania a rebours wzbogaciła, jak nieraz, mozaiką wyrafinowanej metaforyki i elementów mowy potocznej.
Czytaj dalej

„Tren Fortynbrasa” to przykład liryki pośredniej, sytuacyjnej. Bohaterami są przedstawiciele tego samego pokolenia, mężczyźni, którzy w przyszłości mieli objąć władzę. Ostatnie słowa tragedii Szekspira należą do Fortynbrasa, a Hamlet, konając, udzielił poparcia norweskiemu wojownikowi w drodze do tronu Danii.
Czytaj dalej

Kiedy czytam sonet V Mikołaja Sępa Szarzyńskiego zdumiewa mnie to, jak wiele autor wiedział o ludzkiej naturze, jak bardzo chciał podzielić się tymi obserwacjami,  i jak znakomicie sobie radził, mimo że tak dalece nie wystarczał mu do tego ówczesny język polski. Utwór świetnie ukazuje barokowe widzenie świata. To rzeczywistość nieustannie ścierających się przeciwieństw, konfliktów, napięć, skrajności. Wieczna wojna.
Czytaj dalej

Jak mawiał inżynier Mamoń, umysłom ścisłym podobać się może jedynie to, co już znają. Gdyby ktoś się nie zorientował, jest to tekst pochodzący z komedii, nieco absurdalny i ośmieszający bohatera. Kryje w sobie jednak pewną prawdę. Jeśli przypatrzymy się uważnie pierwszej części "Opowieści z Narni", to zobaczymy pomysły zaczerpnięte z „Baśni o królowej śniegu” Jana Christiana Andersena, z Ewangelii, antycznych mitów, ze średniowiecznych opowieści o czarach, rycerzach, prawowitych władcach zajmujących trony. Lubimy więc to, co już dobrze znamy. Warunkiem doznania przyjemności musi być, mimo wszystko, spora doza oryginalności. 
Czytaj dalej

„Dlaczego klasycy” Zbigniewa Herberta to swoiste credo artysty. W tekście tym wyjaśnia, dlaczego klasycyzm, kultura antyku jest mu tak bliska, dlaczego uczynił ją dla siebie duchową ojczyzną. Program poetycki i jednocześnie ideowy Herberta powstał częściowo jako reakcja na odcięcie Polski od jej źródeł, a stało się to na skutek konferencji w Jałcie. Decyzją pierwszych władców chrzest przyjęto z Rzymu, a nie Konstantynopola. Za tym poszły wieki współistnienia z Zachodem, europejską kulturą intelektu, prawa, wolności jednostki, duchowego dziedzictwa. Na przekór wyrokom historii Herbert stale nam w czasach PRL-u o tym przypominał.
Czytaj dalej

Tematem utworu jest wspólnota losów kilku pokoleń, bezbronność człowieka wobec upływającego czasu, tragizm losu zarówno obrońcy ojczyzny, żołnierza, jak i bliskiej mu kobiety, żony, kochanki, matki.
Czytaj dalej

„Opowieść wigilijna” to utwór będący dowodem na to, że literatura jest przebogatym zbiorem idei, pomysłów, genialnych intuicyjnych spostrzeżeń, z których niejeden bystrzak po latach stworzyć może odrębną gałąź wiedzy lub świetnie prosperujący biznes. Czym jest bowiem „Opowieść wigilijna”, oprócz tego, że dziewiętnastowieczną powieścią? Opisem psychoterapii. Szybko, tanio i skutecznie. Zwłaszcza „tanio” dla pana Scrooge’a liczyło się bardzo.
Czytaj dalej